informatie
Rasheed Araeen, Al-Ghazali Al-Ghazali Al-Ghazali Al-Ghazali, 2010-11. Acrylic on canvas. Courtesy the artist
Rasheed Araeen
Een retrospectief
Het Van Abbemuseum toont het eerste volledige retrospectief van de 60 jarige carrière van Rasheed Araeen (1935, Karachi, Pakistan). In de tentoonstelling ontdek je hoe Araeen als kunstenaar, uitgever en curator grote invloed had op verschillende generaties kunstenaars, schrijvers en denkers.
Het retrospectief is opgedeeld in belangrijke periodes in het werk van de kunstenaar: de Karachi schilderijen, het minimalisme, de politieke ‘draai’ in de jaren 70 en begin jaren 80, de rasterwerken bestaande uit negen panelen in de jaren 80 en 90, en de recente schilderijen, inclusief de Homecoming reeks (2010 – doorlopend). Ook Araeens werk als schrijver, uitgever en curator komt aan bod in deze chronologische presentatie.
1. In het begin (1955 – 64)
De eerste zaal van de tentoonstelling is gewijd aan Araeens schilderwerk in Karachi aan het eind van de jaren vijftig en het begin van de jaren zestig. Araeen heeft geen enkele formele kunstopleiding gehad, maar deze vroege werken laten zien hoe hij al vroeg met abstractie begon te experimenteren (Boats Towards Abstraction, 1958 – 1962 en de Hyderabad series, 1962 – 963). Ze tonen zijn belangstelling voor geometrie en voor natuurkrachten als water en vuur. De verbogen fietswielen van My First Sculpture (1959) laten daarnaast zijn eerste uitstappen naar het maken van sculpturen zien.
2. Geometrie en symmetrie (1964 – 70)
Het tweede deel van de tentoonstelling gaat over Araeens unieke bijdrage aan de minimalistische kunst. Nadat hij in 1964 in Engeland was aangekomen begon Araeen aan een reeks baanbrekende werken, waaronder zijn structuren en rasterweken. Hiervoor putte hij uit zijn opleiding als civiel ingenieur en zijn belangstelling voor geometrie en symmetrie, wat een constante factor in zijn werk is gebleven. Te zien zijn onder meer Sculpture No. 1 en Sculpture No. 3 (beide 1965 – 2017), de rasterwerken 3 Y + 3B (1968 – 1969) en Bo0 (1969). Ook de constructie Nine (1967) wordt getoond; Araeens eerste interactieve werk waarbij de bezoekers de beschilderde houten kubussen in steeds wisselende opstellingen mochten rangschikken. Documentatie van zijn performances Chakras(1969) en Triangles (1970) en van zijn conceptuele project Disco-Sailing (1970 – 1973) vormt het sluitstuk van dit gedeelte.
3. Politieke bewustwording (1971 – 84)
De centrale zalen geven een beeld van zijn werk uit de jaren zeventig en tachtig waarin de Britse imperialistische politiek aan de kaak wordt gesteld. Dit wordt belichaamd door het Britse kunst establishment waarvan Araeen buitengesloten bleef. Collages, geschriften, performances en fotografie worden toegepast in belangrijke werken als For Oluwale (1971-1975), Paki Bastard: Portrait of an Artist as a Black Person (1977) en Preliminary Notes Towards a Black Manifesto (1975-1977). Zij laten een kunstenaar zien die zichzelf, zijn politieke visie, subjectiviteit en zelfrepresentatie steeds meer tot de kern van zijn werk maakt, zonder concessies te doen aan de consequente stijl van zijn werk. De installatie Holes in the Earth (1975), niet meer tentoongesteld nadat hij is gemaakt, en Look Mama Macho (1984), niet meer getoond na de tentoonstelling Magiciens de La Terre (Parijs, 1989), zijn eveneens te zien in dit gedeelte.
4. Op zoek naar betekenisvolle taal (1984 – 97)
In het voorlaatste deel is een serie werken in kruisvorm te zien die Araeen in de jaren tachtig en negentig vervaardigde. In de negen panelen van werken als Green Painting 1 (1985) en White Stallion (1991) worden groene monochromen gecombineerd met fotomontages. Deze verwijzen zowel naar modernistische abstractie als naar hedendaagse oorlogen in de Golfregio en het Midden-Oosten. Ze belichamen de ideologische en militaire clash tussen het Oosten en het imperialistische Westen.
5. Thuiskomst (recent werk)
De laatste zaal van de tentoonstelling herbergt een versie van Araeen’s Zero to Infinity (1968 – 2017), bestaande uit vierenzestig kubussen die de bezoekers zelf mogen rangschikken.
Aan de muur hangt een aantal geometrische schilderijen uit zijn recente Homecoming en Opus Series (2014-) en twee nieuwe rasterwerken.
